REGENERACJA
Z łaciny: re- – ponownie, generare– rozmnażać, generować
I. Definicja
Regeneracja oznacza dosłownie „Ponowne stworzenie”. W medycynie termin ten odnosi się do funkcjonalnej i morfologicznej regeneracji uszkodzonej tkanki lub narządu poprzez rekonstrukcję komórek.
II. Klasyfikacja
Regeneracja może być kompletna („restitutio ad integrum”) lub niekompletna („reparatio”).
III. Fizjologia
Zdolność regeneracyjna tkanki ludzkiej zależy od zdolności jej komórek do dzielenia się. Wraz ze wzrostem zróżnicowania komórek zmniejsza się zdolność regeneracji tkanki. Wysoko wyspecjalizowane komórki mięśnia sercowego i komórki nerwowe nie mogą się już bardziej podzielić. Prowadzi to do wadliwego leczenia po urazach serca i mózgu. Krwinki i komórki nabłonka są jednak stale tworzone na nowo dzięki mniej zróżnicowanych komórkom progenitorowym.
NAPRAWA
Termin „Reparatio” w medycynie odnosi się do leczenia choroby, w której uszkodzenie tkanek zastępuje się blizną lub tkanką ziarninową.
„Restitutio ad integrum” różni się od „reparatio”, gdyż tutaj następuje całkowite odtworzenie funkcji tkanki bez trwałego uszkodzenia.
LECZENIE
Leczenie odnosi się do biologicznego procesu powrotu do zdrowia po przebytej chorobie i/lub patologicznej zmianie tkanki w kierunku zdrowego stanu pierwotnego. Proces gojenia opiera się na endogenicznych mechanizmach naprawczych, które mogą być ułatwione, wspierane i przyspieszane przez środki terapeutyczne.
Całkowite wyleczenie bez trwałych blizn lub uszkodzeń odnosi się do „restitutio ad integrum”, podczas gdy leczenie naprawcze (leczenie wadliwe) odbywa się z definicji z zachowaniem uszkodzeń.
MEDYCYNA REGENERACYJNA
Medycyna regeneracyjna stała się integralną częścią leczenia najróżniejszych schorzeń. Obiecuje nowe możliwości leczenia chorób trudnych lub niemożliwych do wyleczenia oraz ich skutków.
Zasady medycyny regeneracyjnej są z powodzeniem stosowane np. w transplantacji komórek macierzystych już od ponad czterdziestu lat – w leczeniu białaczki i chłoniaków. Obok przeszczepiania komórek macierzystych, medycyna regeneracyjna zajmuje się regeneracją endogenną. W ten sposób komórki endogenne są wykorzystywane do uruchamiania procesów samoregeneracji. Mogą to być zarówno komórki macierzyste, jak i komórki progenitorowe specyficzne dla tkanek, komórki odpornościowe lub ich mediatory.
Medycyna regeneracyjna oferuje nowe możliwości terapii w różnych specjalnościach medycznych. Główny nacisk kładzie się na regenerację tkanki łącznej, mięśni, chrząstek, skóry, nerwów, wątroby i serca oraz ukierunkowaną regenerację układu odpornościowego.
Już dziś medycyna regeneracyjna stała się integralną częścią leczenia schorzeń ortopedycznych. W centrum uwagi znajduje się regeneracja struktur tkankowych poprzez metody biologiczne wykorzystujące terapię komórkową, czynniki wzrostu i autologiczne produkty krwiopochodne.